BlackBerry gặp khó vì... quá bảo mật

Bản in

Một số dịch vụ BlackBerry có nguy cơ bị cấm hoạt động ở UAE vì... quá bảo mật.

Mối đe dọa chấm dứt một số dịch vụ di động trên điện thoại thông minh BlackBerry, như e-mail, tin nhắn…, tại một số nước cho thấy sự căng thẳng ngày càng tăng giữa các công ty truyền thông và chính phủ về việc làm thế nào đạt được sự cân bằng giữa vấn đề riêng tư và an ninh quốc gia.

Ngoài Các tiểu vương quốc Ả-rập thống nhất (UAE) và Ả-rập Saudi, một số nước như Ấn Độ, Lebanon, Indonesia…, cũng xem xét việc cấm một số dịch vụ BlackBerry vì lý do an ninh.

Nỗi lo về an ninh quốc gia

Các nhà cung cấp dịch vụ truyền thông điện tử đang tăng cường cung cấp các biện pháp bảo mật, như mã hóa, nhằm bảo đảm dữ liệu của khách hàng được bảo vệ khỏi những ánh mắt xoi mói. Ngược lại, ngày càng có nhiều chính phủ muốn truy xuất những thông điệp điện tử trong nỗ lực truy tìm tội phạm hoặc khám phá âm mưu khủng bố. Nhiều nước ban hành luật và quy định yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông cho phép các cơ quan chính phủ truy xuất hệ thống của họ theo lệnh tòa án. Ông Anthony M. Rutkowski, Giám đốc điều hành công ty Netmagic Associates, nhận định: “Những đòi hỏi loại này đang tồn tại với một số lượng đáng kể trên thế giới”.

Dịch vụ của BlackBerry sử dụng mạng của riêng mình để truyền nội dung e-mail và tin nhắn đã được mã hóa. Điều này khiến việc truy xuất những dữ liệu này trở nên khó khăn hơn, nhất là đối với những nước mà công ty Research in Motion (RIM), nhà sản xuất điện thoại BlackBerry, không đặt máy chủ kiểm soát mạng ở đó. Đây có thể là một nguyên nhân khiến RIM thường xuyên rơi vào thế đối đầu với các chính phủ.

Các chuyên gia bảo mật cho biết hiện chưa rõ những yêu cầu truy xuất cụ thể của UAE đối với dịch vụ BlackBerry. Họ cũng cho rằng UAE, một trung tâm kinh tế ở Trung Đông, tập trung vào dịch vụ BlackBerry, thay vì những dịch vụ được mã hóa khác, vì dịch vụ này đang được cung cấp bởi các công ty địa phương và ngày càng phổ biến. Ông Marc Rotenberg, Giám đốc điều hành Trung tâm thông tin về sự riêng tư điện tử tại Washington (Mỹ), nhận định: “Dịch vụ BlackBerry là mối lo ngại thường trực của các chính phủ vì sự tiện lợi, phổ biến và khả năng bảo mật cao của nó”.

Hầu hết chuyên gia tin rằng những dịch vụ dành cho người sử dụng BlackBerry thông thường không phải là vấn đề vì phần lớn thông điệp không được mã hóa nên các chính phủ có thể dễ dàng ngăn chặn và giám sát. Nỗi lo lớn hơn nằm ở dịch vụ có tính bảo mật cao mà RIM bán cho các doanh nghiệp. Dịch vụ này mã hóa e-mail và tin nhắn, rồi truyền dữ liệu trên mạng riêng của công ty. Ngoài ra, RIM còn cung cấp các công cụ cho phép doanh nghiệp giám sát và lưu trữ những gì diễn ra trên điện thoại BlackBerry thông qua phần mềm BlackBerry Enterprise Servers, đóng vai trò như là một cổng ra vào các hệ thống e-mail của công ty.

RIM sẽ nhượng bộ?

Michael Lazardis, Giám đốc điều hành RIM, đã lên tiếng chỉ trích những lời đe dọa cấm các dịch vụ BlackBerry mà ông cho là không công bằng. Theo ông Lazardis, động thái này đe dọa cản trở hoạt động của nhiều lĩnh vực như thương mại điện tử, ngân hàng, kinh doanh, hội thảo từ xa… Ông nói: “Mọi thứ trên Internet đều được mã hóa. Đây không chỉ là vấn đề về BlackBerry. Nếu họ không thể xoay sở được với Internet, họ nên đóng cửa nó”. Ông Lazardis cũng cho rằng điện thoại BlackBerry là mục tiêu công kích của những chính phủ đang muốn ghi điểm chính trị.

RIM, một công ty Canada hoạt động tại hơn 175 nước, đang tìm cách trấn an khách hàng rằng những dịch vụ BlackBerry của họ vẫn an toàn bất chấp những rắc rối nói trên.

Theo RIM, hệ thống bảo mật của họ được thiết kế để bảo đảm rằng không một ai, kể cả họ, có thể truy xuất trái phép dữ liệu khách hàng. Các nhà quản lý của RIM cũng phủ nhận thông tin công ty đã đạt được thỏa thuận với một số nước để cho phép nhà chức trách tiếp cận hệ thống BlackBerry. Ngoài ra, họ cũng khẳng định sẽ không thỏa hiệp về vấn đề bảo mật của hệ thống công ty. Mặt khác, RIM cho biết công ty tôn trọng quy định và luật lệ tại những nước họ hoạt động dù không nói rõ họ làm như thế nào. Điều này khiến các chuyên gia tin rằng RIM đã có những nhượng bộ nhất định tại một số nước.

Leslie Harris, Giám đốc điều hành Trung tâm Dân chủ và Công nghệ ở Washington (Mỹ), cho biết: “Có đủ loại tin đồn rằng có những thỏa thuận đạt được ở khắp thế giới, bao gồm ở Mỹ. Nhưng chúng tôi không biết những thỏa thuận này là gì”.

Vì thế, có những dấu hiệu cho thấy chính quyền UAE dường như cũng muốn tìm kiếm những nhượng bộ như thế từ RIM hơn là ngăn chặn dịch vụ BlackBerry. Nhìn chung, giới doanh nhân, đối tượng sử dụng chính của dịch vụ BlackBerry, ở UAE đang mong đợi một thỏa thuận giữa nước này và RIM trước khi một số dịch vụ BlackBerry bị cấm từ ngày 11-10.

Trong khi đó, chính quyền Ả-rập Saudi đã rút lại lời đe dọa cấm sử dụng dịch vụ tin nhắn doanh nghiệp vì những tiến triển đạt được trong quá trình thương thảo với các nhà cung cấp dịch vụ và RIM về vấn đề theo dõi nội dung những thông điệp được mã hóa. Chi tiết cụ thể không được tiết lộ nhưng Nick Jones, một nhà phân tích của công ty Gartner, cho rằng RIM nhiều khả năng cho phép nhà chức trách truy xuất nội dung mã hóa nhưng không giúp họ giải mã chúng.

Tại Ấn Độ, dịch vụ e-mail và tin nhắn doanh nghiệp được mã hóa trên BlackBerry cũng đối mặt với nguy cơ bị cấm hoạt động nếu RIM không cho phép các cơ quan an ninh giám sát những dịch vụ này vào cuối tháng Tám. RIM đang nỗ lực thương thảo với chính phủ Ấn Độ về vấn đề này, đồng thời bày tỏ lạc quan rằng họ có thể tránh được mối đe dọa nói trên.

(Theo Th. Phương // Thời báo kinh tế Sài Gòn // Reuters)